Đó là những thông tin được nêu tại hội thảo bàn về Các giải pháp và mô hình tiêu chuẩn của việc rèn luyện kỹ năng mềm cho sinh viên đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho TPHCM do Trường ĐH Sư phạm TPHCM tổ chức ngày 24/1.

Tại hội thảo, PGS. TS Huỳnh Văn Sơn – Phó hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm TPHCM đánh giá nhiều người dạy kỹ năng mềm có vấn đề và thiếu chuẩn. Nhiều người đi dạy kỹ năng mềm cứ xem đó là show mình biểu diễn, hàng ngày đi dạy chụp hình tải lên Facebook để có nhiều show. Điều đó đánh rơi phẩm chất người thầy mà quên mất là phải phát hiện ra người học đang thiếu kỹ năng gì để rèn luyện.

Cũng theo ông Sơn, thực tế không ít trường hợp lừa sinh viên học kỹ năng mềm để xin dữ liệu của họ, có trường hợp lấy kỹ năng mềm nói chuyện miễn phí để bán hàng đa cấp.

Bên cạnh đó, nhiều giảng viên nghĩ môn kỹ năng mềm vui mà không quan tâm đến chuẩn. Có người không dạy chuyên ngành mình được đào tạo mà chuyển sang dạy kỹ năng mềm. Thậm chí, có trường đại học mở bộ môn kỹ năng mềm nhưng không hề có trưởng bộ môn có chuyên môn sâu về lĩnh vực này; có nơi một buổi tổ chức 5-7 kỹ năng và cấp chứng nhận cho sinh viên, bài giảng có mục tiêu là: khóc, cười, vỗ tay mới thành công…

PGS.TS Huỳnh Văn Sơn

Ông Sơn cũng cho biết có trường hợp một người liên tục thiếu kỹ năng mềm, từng bị đuổi việc 12 lần nhưng trở thành một chuyên gia dạy kỹ năng mềm – ứng dụng để thành công. Một trường hợp khác kỹ năng nào cũng dạy, kỹ năng nào cũng có thể nói chuyên sâu. Bộ kỹ năng mềm của Bộ Lao động – thương binh và xã hội chỉ có 5-10 kỹ năng, nhưng giảng viên đi dạy 10 kỹ năng…

Đội ngũ giảng viên giảng dạy kỹ năng có nhiều giảng viên chưa có kinh nghiệm ứng dụng làm việc thành công với các kỹ năng mềm cụ thể. Giảng viên có thành tựu nhất định nhưng thiếu hẳn phương pháp sư phạm, các giảng viên tập trung giảng lý thuyết, chia sẻ kinh nghiệm về vai trò của kỹ năng mềm mà chưa triển khai được bản chất của kỹ năng và môn hình cấu trúc kỹ năng hay các bước rèn luyện.

Ngoài ra, chương trình kỹ năng mềm còn thả nổi ngay từ khâu biên soạn, thẩm định dẫn đến việc sinh viên chưa hài lòng về những gì được đào tạo bồi dưỡng khi bước vào thực tiễn. Chương trình xây dựng không quy chuẩn, tài liệu tham khảo không thẩm định, tài liệu vi phạm bản quyền… Thậm chí, các môn kỹ năng mềm bị cắt ra một cách vô tội vạ, từ 10 tiết cho 1 kỹ năng chuyển thành 1 giờ, chuyển thành 1 buổi với 5 kỹ năng mềm…

Còn ThS Nguyễn Thị Trang Nhung, Trường ĐH Ngân hàng TPHCM, cũng cho rằng còn một số thách thức trong việc dạy kỹ năng mềm cho sinh viên các trường ĐH trên địa bàn TPHCM. Thực tế hiện nay tại một số trường đại học, sĩ số sinh viên đông từ 50-100 sinh viên/lớp; giảng viên không có sự hỗ trợ về phương pháp, công cụ thăm dò khi tổ chức lớp học, quỹ thời gian quá ít hoặc giảng viên mời ngoài nên không có cơ hội tiếp xúc sinh viên. Bà Nhung đề nghị để việc dạy kỹ năng mềm hiệu quả, các đơn vị giáo dục cần quan tâm đến chất lượng giảng viên, năng lực tổ chức quá trình giáo dục kỹ năng mềm.

Cũng tại hội thảo này, nhiều chuyên gia giáo dục, nhà khoa học tranh luận các vấn đề quan trọng liên quan đến kỹ năng mềm. Thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên cho thấy nhiều sinh viên chưa quan tâm thoả đáng đến việc học tập và rèn luyện kỹ năng mềm. Sinh viên có biểu hiện tích cực khi vận dụng các thao tác có liên quan đến kỹ năng làm việc nhóm nhưng nhìn tổng thể kỹ năng này của sinh viên vẫn còn hạn chế và chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới của thời đại.

Chỉ một nửa số sinh viên hiểu biết đúng về khái niệm của kỹ năng giải quyết vấn đề. về các bước của quy định giải quyết vấn đề, chỉ có 53% sinh viên được khảo sát xác định đúng các bước của quy trình giải quyết vấn đề. Gần một nửa số sinh viên còn lại chưa hiểu đúng, không quan tâm đến các bước của quy trình giải quyết vấn đề mà chủ yếu là hành động theo suy nghĩ chủ quan.

Trước thực trạng kỹ năng thích ứng với sự thay đổi của sinh viên còn ở mức thấp, đây là bài toán mà các nhà quản lý giáo dục cần quan tâm để cải tiến chương trình đào tạo kỹ năng mềm phù hợp hơn để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời gian tới.

Lê Phương